Wat de tellers tonen
De tellers laten het verschil in impact op het milieu zien tussen biologische productie en gangbare productie, voor alle biologische fruit en groente die door Eosta sinds 1 januari 2020 is verkocht. Met dank aan alle biologische telers van Nature & More.
- de hoeveelheid water die minder is gebruikt of vervuild (in liters)
- de hoeveelheid grond die minder is geërodeerd en uitgespoeld, of nieuw is gevormd (in kilo's)
- de hoeveelheid broeikasgas die minder is uitgestoten (in kg CO2-equivalent, dat wil zeggen de impact wordt omgerekend naar CO2-uitstoot, ook als er sprake is van methaan of lachgas).
De besparingen lopen snel op: per dag circa 1,8 miljoen liter water, 90 ton vruchtbare aarde en 11 ton CO2.
Wat moet ik me bij die getallen voorstellen?
- Een vrachtwagen vol aarde is ongeveer 10.000 kg aarde, dus elke dag besparen onze biologische Nature & More telers 9 vrachtwagens vol vruchtbare aarde.
- Een mens drinkt in 14 jaar 10.000 liter water (zie hier). Dus elke dag besparen onze tekers een hoeveelheid water die genoeg is om 180 mensen 14 jaar van drinkwater te voorzien. Of een Olympisch zwembad dat voor driekwart is gevuld.
- Een auto die rond de wereld rijdt gebruikt stoot ongeveer tien ton CO2 uit (zie hier). Dus per dag besparen we de uitstoot van een auto die 1,1 keer om de wereld rijdt.
De berekening
De cijfers zijn als volgt berekend. In de eerste plaats heeft Eosta gedurende heel 2020 de hoeveelheid verkochte producten in kg bijgehouden: enkele belangrijke producten zijn avocado’s, citroenen, mango’s, ananas, appels, peren, granaatappels, sinaasappel, passievruchten, kiwi’s en mandarijnen, maar ook groente zoals gember, tomaten en witlof.
Per product is berekend hoeveel bodem, water en CO2 de biologische teelt bespaart ten opzichte van de gangbare teelt. Dit is niet alleen afhankelijk van de teeltmethode maar ook van het soort gewas. De groeiwijze van een plant (eenjarig of vast, struik of boom) heeft veel gevolgen voor het effect op de bodem en het watergebruik en de hoeveelheid organische koolstof in de bodem. Niet alleen de teeltmethode, ook transport en verpakking werden meegenomen in de berekening.
De berekeningen zijn gebaseerd op modellen van de FAO. Voor watergebruik zijn dat bijvoorbeeld deze modellen:
- http://www.fao.org/land-water/databases-and-software/climwat-for-cropwat...
- http://www.fao.org/land-water/databases-and-software/cropwat/en/
Waarom bio de bodem spaart
Biologische bodems hebben minder last van uitspoeling, erosie en verarming. Dat is een direct gevolg van de biologische aanpak. Omdat bio boeren minder mogelijkheden hebben om chemisch in te grijpen, is de kwaliteit van de bodem voor hen het belangrijkste gereedschap om de gezondheid van de plant te ondersteunen. Ze gebruiken organische compost en natuurlijke meststoffen in plaats van kunstmest. Ze gebruiken geen chemisch-synthetische pesticiden die het bodemleven kunnen aantasten. Ze maken meer gebruik van vruchtwisseling en bodembedekkers. Ze zijn voorzichtig met ploegen en zware landbouwmachines, om de grond niet te veel samen te drukken. Het bodemleven zoals de regenwormen speelt een grote rol in het luchtig en vruchtbaar houden van de bodem. Zo blijft het gehalte aan organische koolstof en humus op peil, en de structuur van de grond goed. Hierdoor spoelen er minder kilo's grond weg en worden minder kilo's grond onbruikbaar.
Waarom bio beter is voor het klimaat (CO2)
Biologische landbouw is klimaatbestendig. De manier waarop biologische boeren met de bodem omgaan, speelt hierbij een sleutelrol. De uitstoot van broeikasgas is lager omdat bio geen inputs zoals kunstmest en chemisch-synthetische pesticiden gebruikt. Deze gangbare inputs worden gemaakt en toegepast met grote input van fossiele brandstoffen. Dus dat scheelt. Bovendien houden biologische bodems meer organische koolstof vast doordat er meer met organische bemesting en bodembedekkers wordt gewerkt. Op bedrijven waar kleinschalig wordt gewerkt, wordt meer handwerk gedaan en minder met machines gewerkt, wat kan schelen in het dieselgebruik.
Water
Biologische landbouw gebruikt minder water en houdt het water schoon. De oorzaken zitten zowel boven de grond als in de grond. De biologische bodem heeft een betere waterhoudende capaciteit door de betere structuur en het hogere gehalte organische stof. Dat betekent dat het regenwater en irrigatiewater efficiënter wordt benut. Doordat er geen kunstmest en chemisch-synthetische pesticiden worden gebruikt, kunnen deze ook niet uitspoelen naar het oppervlaktewater en grondwater. Uit onderzoek blijkt dat het verschil in waterefficiëntie 20% tot 40% is. Soil & More Impacts is voor de berekeningen veiligheidshalve uitgegaan van het laagste getal, 20%.
Voorbeeld: avocado
Uit de cijfers van Soil & More Impacts blijkt dat per kilo biologische avocado’s 88 liter water wordt bespaard ten opzichte van gangbare avaco's. Per avocado komt dat neer op ongeveer 17,6 liter water. Daarnaast wordt per kilo avocado's ook 1,1 kg grond en 80 gram CO2-uitstoot bespaard. Eosta verkocht in heel 2020 ongeveer 3,5 miljoen kilo avocado's. Van daaruit kun je berekenen hoe de totale besparing voor bio avocado’s ten opzichte van gangbare avocado's per seconde, uur, dag, en maand oploopt.
Als het gaat om waterbesparing, is van alle producten van Eosta het verschil tussen biologisch en gangbaar het grootst bij avocado's.
De grootste avocadoleverancier van Eosta is Anthony Ngugi in Kenia. Zijn avocado's komen van smallholders, kleine boeren die in de natuurlijke omgeving telen. Deze avocado's groeien hoofzakelijk op regenwater en worden niet structureel geïrrigeerd. De kleinschaligheid van de teelt komt het watergebruik in dit geval ten goede. Naast avocado's telen deze smallholders ook allerlei andere gewassen die vaak tussen de bomen in staan. Dit betekent dat er een goede bedekking van de grond is, dus minder verdamping. Een hoge gehalte organische koolstof in de grond is ook erg belangrijk om water vast te houden. Kale en verarmde grond houdt veel minder goed water vast.
Wie heeft de berekeningen uitgevoerd?
De berekening is uitgevoerd door Soil & More Impacts, een in Duitsland gevestigde consultancy die gespecialiseerd is in duurzame landbouw, het meten van ecologische footprints en True Cost Accounting. Eerder maakte Soil & More Impacts impactanalyses voor o.a. ABN Amro, GLS Bank en de FAO.
Totale besparing sinds 1 januari 2020
Tussen 1 januari 2020 en 1 maart 2021 bespaarde Eosta (ten opzichte van gangbare productie) ongeveer 40 miljoen kg aarde, bijna 5000 ton CO2e en 800 miljoen liter water. De tellers op de websites van Eosta en Nature & More tellen door.
